Overig

Maken van goede afspraken en tijdige voorbereidingen sleutel tot succesvol overdragen familiebedrijf

686

Ruim tweederde van de Nederlandse bedrijven (met personeel) is een familiebedrijf. In totaal zijn familiebedrijven verantwoordelijk voor 53 procent van het Bruto Nationaal Product en 49 procent van de werkgelegenheid in Nederland. Tijd voor een Masterclass familiebedrijven over de ‘do’s en don’ts’ bij een bedrijfsoverdracht.

Voorafgaand aan de BOB borrel vond er op dinsdag 5 juli jl. speciaal voor de ‘Vrienden van Rijnmond en Drechtsteden BUSINESS’ een masterclass plaats met als thema familiebedrijven. Aan het woord omtrent het onderwerp kwamen de professionals Monique Verkuilen en Laura de Jong van AKD advocaten, notarissen & belastingadviseurs, Stefan van Vliet van DRV Corporate Finance en Evert Jan Jansen en Lianne Verploegh van Rabobank Rotterdam. Meer dan 60 aanwezigen volgden de interessante masterclass in één van de ruime vergaderzalen van het Van der Valk Hotel te Ridderkerk.

Na een introductie door uitgever Kees van ’t Zelfde nam presentator Cees Vingerling de microfoon over om vervolgens de bijeenkomst soepel te leiden. Zo wist hij de toehoorders te vertellen dat zij tijdens het interactieve programma niet alleen meer te weten zouden komen over de bedrijfsoverdracht van een familiebedrijf maar ook over sociale innovatie, herinvesteringen van het eigen vermogen en de toekomstmogelijkheden als lid van een familiebedrijf.

Bijzondere dynamiek

Als eerste deed notaris Monique Verkuilen van AKD notarissen een duit in het zakje. Zij benadrukte het belang van het maken van goede afspraken bij een overdracht. “Een familiebedrijf heeft een bijzondere dynamiek vooral vanwege de vaak aanwezige dwarsverbanden. Een familiestatuut voorkomt ruzies en discussies. Door het vastleggen van bijvoorbeeld de doelstelling, visie en missie kan er veel leed bespaard worden. Maar ook door te benoemen wie welke plek binnen het bedrijf inneemt en hoe dat wordt gewaardeerd, wie er als opvolger kan fungeren, hoe er met externen wordt omgegaan en wie er de leiding neemt. Stefan van Vliet van DRV Corporate Finance, onderdeel van DRV Accountants & Adviseurs, ziet dat de dat familiebedrijven goed zijn in het optimaal sturen op operationele zaken. Over het algemeen is men echter minder goed in het bespreekbaar maken van de toekomst van het bedrijf. “Binnen familiebedrijven wordt er veel gesproken maar een stuk minder echt gecommuniceerd. Met name de onderhuidse emoties van familieleden in het bedrijf blijven vaak onbesproken.” Zo adviseert hij onder andere om tijdig met de familie in gesprek te gaan over wat de meest optimale mogelijkheden zijn om het bedrijf over te dragen. De stelling die Van Vliet daarbij in nam, was dat een overname binnen de familie het meeste waard is. Van Vliet: “er is een verschil tussen waarde en prijs. Voor de ondernemer heeft het wellicht waarde dat een familielid het overneemt. Maar voor de hoogte van de prijs kan het misschien verstandiger zijn om aan een strategische of financiële partij te verkopen, zoals een concurrent. Het is hoe dan ook belangrijk om alle belangen tegen elkaar af te wegen en je als ondernemer goed te laten adviseren.”

Wie schrijft die blijft

Daarop volgde de stelling van Laura de Jong, advocaat bij AKD: ‘Als je het niet opschrijft, staat het er niet.’ Hiermee doelde zij net als Monique Verkuilen op de waarde van het vastleggen van de afspraken. “Probeer zo vroeg mogelijk in het proces het piketpaaltje te slaan voordat je later in het proces wordt pootje gehaakt. Door de hoofdlijnen te bepalen, de regels vast te leggen tot aan transactie en het geheimhoudingsproces goed te beschrijven kan er zo min mogelijk fout gaan. Wie schrijft die blijft,” zei ze tot slot.

70% van de bedrijven overleeft overdracht niet

Corporate relatiemanager Evert Jan Jansen van de Rabobank schudde de aanwezigen nog eens goed wakker door aan te geven dat maar liefst 70% van de bedrijven een overdracht niet overleeft. “Naar aanleiding van een onderzoek door o.a. de Rabobank blijkt maar weer eens hoe lastig een overdracht kan zijn.” Als Vingerling naar de reden hiervan informeert voert Jansen aan dat de volgende generatie vaak conservatiever is en minder risico durft te nemen dan de eerste generatie entrepreneurs. Daarnaast ziet hij dat er vaker een gebrek aan vertrouwen is van pa en ma die liever zelf aan de touwtjes blijven trekken. Tot slot richtte Lianne Verploegh van Rabobank private banking het woord tot de zaal over het leven na de overdracht. Onderwerpen als ‘wat laat ik achter voor mijn kinderen? Hoe ondersteun ik ze? Wat als mijn kinderen mij niet meer terug kunnen betalen?’ kwamen hierbij aan bod.

Verwachtingen van de bedrijfsovername

Dat het onderwerp leefde in de zaal bleek wel uit de vragen die er volgden. Deze gingen erover of bedrijven in alle gevallen alleen voor de hoogste prijs gaan en hoe het te voorkomen is om op het verkeerde moment te verkopen? Maar vooral de vraag of de verwachtingen van de bedrijfsovername binnen de familie wel altijd terecht en noodzakelijk zijn hield de gemoederen bezig. Het advies van de specialisten werd goedkeurend in ontvangst genomen. “Kijk vooral naar de kwaliteit, de visie en onafhankelijkheid van het opvolgend management. En begin tijdig, minimaal tien jaar van te voren, met een bedrijfsoverdracht.”